Met stijgende verbazing moeten we kijken naar wat er zich de laatste dagen afspeelt rond CETA. Hendrik Vuye ondervroeg deze week de eerste minister over de juridische waarde van de interne Belgische verklaringen met afspraken over het handelsverdrag. Het is helemaal niet zeker dat CETA geratificeerd zal worden.

De Vlaamse minister-president stelde recent het Vlaams Parlement dat het verdrag is ‘uitonderhandeld’ en dat er geen letter meer verandert nu er een akkoord is. Twee teksten trekken Wallonië en Brussel over de streep. Eén verklaring expliciteert wat er in het verdrag staat. In een tweede tekst, die intra-Belgisch is, wordt de positie opgelijst van Wallonië wanneer het verdrag geratificeerd moet worden. Maar met deze verklaring is een ratificatie helemaal nog geen zekerheid.

Hendrik Vuye: “Wat is dat nu voor iets? “Een Belgische verklaring” die extra uitleg geeft met verduidelijkingen en bezwaren. En dat voor een verdrag. Wat is de juridische waarde hiervan? Waarschijnlijk nul. Er is toch niemand die denkt dat een rechter ooit enige waarde zal hechten aan een intern Belgische verklaring?”

“Zelfs wanneer het enkel en alleen gaat over de interpretatie van een verdrag, dan moeten alle verdragsluitende partijen het eens zijn. Dus het volstaat zelfs niet om deze verklaring over te maken aan de EU en de andere lidstaten. Zij, maar ook Canada, zouden ermee moeten instemmen.”

Er is toch niemand die denkt dat een rechter ooit enige waarde zal hechten aan een intern Belgische verklaring?

Vuye kwam ook terug op de recentelijke uitspraken van Karel De Gucht. Deze laatste pleit ervoor om CETA enkel door de EU te laten ratificeren, door een meerderheid in de raad van ministers en het Europees Parlement.

Vuye: “Eerst wil Open Vld verdragsbevoegdheid en buitenlandse handel herfederaliseren, nu al Europeaniseren. Wat is de volgende stap? Zijn volgende week de Verenigde Naties bevoegd?”

“CETA is een gemengd akkoord. Dus moeten de lidstaten hun zeg hebben. Of wil elke soevereiniteit ontzeggen aan de lidstaten? Het ergste is nog dat dit er zit aan te komen. Er is nu een zaak aanhangig bij het Hof van Justitie waar de bevoegdheidsverdeling tussen EU en lidstaten aan bod komt. Naar goede gewoonte zal het Hof de EU-bevoegdheden nog ruimer dan ruim interpreteren. De soevereiniteit van de lidstaten is hier echt in gevaar.”

Structureel probleem

Het hele CETA-verhaal leert ons dat het probleem structureel is. Alleen een homogene bevoegdheidsverdeling werkt, maar die is er niet:

• er is onduidelijkheid over wat nu behoort tot de bevoegdheden van de EU en van de lidstaten;
• er is de hallucinante bevoegdheidsverdeling binnen België die maakt dat men nu tot een gemeenschappelijke Belgische verklaring moet komen. Een nieuw compromis à la belge.
• er is onduidelijkheid over wie er nu onderhandelt met de EU en Canada: de Belgische federale regering of minister-president Magnette.

Wie onderhandelt nu eigenlijk met de EU en Canada: Michel of Magnette?

Al die onduidelijkheden kan men maar oplossen door de deelstaten autonoom te laten beslissen. Het zijn de deelstaten en niet de federale regering die moeten aanschuiven aan de EU-onderhandelingstafel. Dan kunnen Vlaanderen en Wallonië in alle autonomie beslissen. Dat is democratie. Wat nu gebeurt, dat is wederzijdse blokkering. Laten we daar mee stoppen.