We weten het allemaal. De monarchie is een achterhaalde staatsvorm. Maar wie doet er wat aan? Wat V&W betreft mag de monarchie afgeschaft worden, of toch minstens gemoderniseerd. Vuye en Wouters dienen dan ook een verklaring tot grondwetsherziening in om de monarchie te moderniseren en de koning te ontdoen van elke (schijn van) politieke macht.

In het boek De republiek der Nederlanden. Pleidooien voor het afschaffen van de monarchie (1998) schrijft Professor staatsrecht Piet Akkermans, rector magnificus van de Erasmus Universiteit Rotterdam en nadien van het Europacollege te Brugge, dat de monarchie naar modern staatsrechtelijk inzicht niet beantwoordt aan de democratische standaarden. De monarchie is de ontkenning van het gelijkheidsideaal van de Franse revolutie. Het is een buitengewoon elitaire instelling die niet strookt met een hedendaags mensbeeld. Wij treden dit standpunt ten volle bij. Voor ons rijmt monarchie niet op democratie, schreven we reeds eerder.

Het is net de erfopvolging die maakt dat de Koning niet de democratische legitimiteit heeft die hem moet toelaten om politieke macht uit te oefenen, schrijft de Luikse Hoogleraar staatsrecht François Perin. Volgens zijn Leuvense collega Jan De Meyer is de monarchie op nauwelijks verhulde wijze ondemocratisch en in strijd met een fundamenteel grondrecht: de gelijke behandeling van alle burgers.

Meer nog, in de mate dat democratische legitimiteit steeds meer wordt erkend als het enige beginsel van gezag in de staat, wordt de monarchie steeds meer een anachronisme. Er is geen weg terug.

President?

Een klassiek argument tegen de monarchie is dat ook een presidentieel regime geld kost. Wie dit “presidentieel argument” gebruikt, vergist zich koninklijk, schrijven we in ‘De maat van de monarchie’ (2016). Er is namelijk een belangrijke voorafgaande vraag die men eerst moet beantwoorden: heeft België wel een president nodig? Eigenlijk helemaal niet. De eerste minister is de federale regeringsleider. Hij incarneert de federale regering. In de loop van de geschiedenis is hij het staatshoofd geworden. In het Belgische politieke bestel is een president overbodig.

Een gelijkaardig voorstel tot herziening van de Grondwet voor wat het afschaffen van de monarchie betreft, is deze legislatuur reeds ingediend door de collega’s van het Vlaams Belang. Ook van V&W mag de monarchie worden afgeschaft.

Mocht er echter geen politieke meerderheid gevonden worden om de monarchie af te schaffen, dan moet het toch minstens mogelijk zijn haar verregaand te moderniseren. V&W dient dan ook een verklaring tot grondwetsherziening in om minstens de monarchie te moderniseren. We moeten de koning ontdoen van elke politieke macht en zelfs van elke schijn van politieke macht.

In ons voorstel hernemen we de 25 concrete voorstellen die we hebben geformuleerd in ons boek ‘De maat van de monarchie. Macht en middelen van het Belgische koningshuis’ (2016).

We zijn echt benieuwd wie ons gaat steunen. Wie heeft de moed van zijn overtuiging?