Vuye en Wouters blikken terug op de kleine rel tussen de prins en een Kamerlid in een opiniestuk op Doorbraak. Prins Laurent laat weer eens van zich horen. Zijn raadsman stuurt een brief naar een Kamerlid. De prins dreigt met een rechtsgeding wegens laster. Het Kamerlid heeft aan Het Nieuwsblad verklaard dat Laurent een ‘valse aangifte’ heeft ingediend.

Waar gaat het over? Jaarlijks moet prins Laurent een activiteitenverslag indienen, zo staat het nu eenmaal in de Dotatiewet van 2013. Een omstreden bezoek aan de Chinese ambassade staat niet vermeld in het activiteitenverslag. Het is net omwille van dit bezoek dat Laurent onlangs een deel van zijn dotatie is kwijtgespeeld. Regering en Kamer oordelen dat het om een contact gaat met een buitenlandse autoriteit en dus heeft Laurent toestemming nodig van Buitenlandminister Didier Reynders. Maar die toestemming heeft Laurent niet gevraagd. Dit laatste komt aan het licht na een parlementaire vraag van de V&W-fractie aan Reynders.

Moet Laurent het bezoek aan de Chinese ambassade vermelden?

In de brief die de advocaat van Laurent aan het Kamerlid richt staat dat de Dotatiewet helemaal niet vereist dat het verslag exhaustief is. Hij voegt er ook aan toe dat dit tot op heden ‘nooit de gangbare praktijk is geweest’. Laurent moet zijn bezoek aan de Chinese ambassade dan ook niet vermelden. Is dit wel zo? De wet stelt inderdaad niet expliciet dat het verslag exhaustief moet zijn.

Wat ‘de gangbare praktijk’ is, dat weet eigenlijk niemand

Wat ‘de gangbare praktijk’ is, dat weet eigenlijk niemand. Deze verslagen worden jaarlijks overgemaakt aan de Kamerleden die lid zijn van de Commissie voor Comptabiliteit. Maar daar blijft het dan ook bij. De activiteitenverslagen zijn in die commissie nog nooit besproken. Dit punt is zelfs nog nooit op de agenda gezet. Wie is voorzitter van deze commissie? Wel, dat is Kamervoorzitter Siegfried Bracke (N-VA). Spijtig dat de Kamervoorzitter niet zorgt voor transparantie. Spijtig ook dat de Kamerleden zich niet mogen buigen over de activiteitenverslagen van Laurent. Nochtans is de dotatie ‘geen kattepis’ om de woorden van Jan Becaus te gebruiken. Laurent ontvangt in 2018 314.000 euro.

Een goede reden

Toch is er een goede reden waarom Laurent zijn bezoek aan de Chinese ambassade niet opneemt in zijn activiteitenverslag. Gedurende de procedure voor de Kamer heeft Laurent bij monde van zijn raadsman geargumenteerd dat dit een privé-bezoek is. Op zich is dit argument niet eens zo gek. Ook de Belgische marinecommandant admiraal Wim Robberecht is aanwezig op de receptie. Wij hebben aan de minister van Defensie gevraagd hoe dit zit. De minister antwoordt: ‘Dergelijke uitnodigingen, ontvangen door hoge militairen, zijn aan hen persoonlijk gericht en worden individueel geëvalueerd en beantwoord’. Wat geldt voor de marinecommandant, zou dit dan niet gelden voor prins Laurent? De Kamer heeft er anders over geoordeeld.

De zaak is daarmee niet beslecht. Het staat Laurent vrij om de beslissing van de Kamer voor de rechter aan te vechten. Sommige kranten schrijven dat de termijn van 60 dagen om een procedure voor de Raad van State op te starten reeds verstreken is. Dit doet weinig ter zake. Laurent kan zich ook gewoon wenden tot de burgerlijke rechter en die termijn is helemaal niet verstreken. Indien Laurent nu voor de rechter wil volhouden dat het om een privébezoek gaat, dan zou het wel bijzonder dom zijn om dit bezoek op te nemen in het activiteitenverslag. Want doet hij dat, dan gaat het wel degelijk om een activiteit als prins en dus niet om een privébezoek.

Kan Laurent opnieuw een deel van zijn dotatie verliezen?

‘Dit is echt niet slim’, stelt hoogleraar Herman Matthijs (UGent & VUBrussel) in Het Belang van Limburg. ‘Mocht Laurent geen dotatie krijgen, tot daar aan toe. Maar dit opent de poort naar een nieuwe boete. […] Als hij vindt dat hij recht heeft op zijn dotatie, dan moet hij van de politiek blijven’.

Dit standpunt is juridisch fout. Het enkele feit dat Laurent een rechtsgeding aanspant, zelfs tegen een Kamerlid, is helemaal niet verboden door de Dotatiewet. Laurent overtreedt geen enkele rechtsregel. Wel integendeel, hij heeft net als iedere burger recht op toegang tot de rechter.

Bovendien heeft Laurent het veel handiger aangepakt dan Matthijs denkt

Bovendien heeft Laurent het veel handiger aangepakt dan Matthijs denkt. In de brief gericht aan het Kamerlid kan men lezen: ‘In overweging nemende de ongeziene ernst van die aantijgingen, en hun blijvend karakter, heeft Z.K.H. Prins Laurent op 23 mei jongstleden de Eerste minister op de hoogte gesteld van zijn voornemen om u voor de rechter te dagen. De eerste minister heeft hiertegen geen bezwaar geuit’. Laurent heeft zich dus ingedekt. Nu CharlesMichel (MR) geen bezwaar maakt, kan de regering onmogelijk tegen Laurent een tweede tuchtprocedure opstarten. Slim gespeeld van Laurent.

Parlementaire onschendbaarheid

Meerdere kranten wijzen op de parlementaire onschendbaarheid. Het Belang van Limburg stelt zelfs: ‘Buysrogge zelf is ervan overtuigd dat zijn aantijgingen binnen het parlementaire handelen passen, en dat hij dus parlementaire onschendbaarheid geniet’. Maar is dit wel zo? Is het onmogelijk om een rechtsgeding aan te spannen tegen het Kamerlid? Wel, dit is niet zo. De parlementaire onverantwoordelijkheid (art. 58 Grondwet) dekt enkel handelingen gesteld als parlementslid, niet handelingen gesteld als politicus. Zo kan een parlementslid niet worden vervolgd voor een toespraak gehouden in commissie of in plenaire. Dit maakt deel uit van de parlementaire functie. Wanneer een Kamerlid een interview geeft aan een krant, dan handelt hij als politicus en niet als Kamerlid. De nuance kan subtiel lijken, maar het is wel vaste rechtspraak van het Hof van Cassatie.

Het Kamerlid kan zich wel beroepen op de parlementaire onschendbaarheid (art. 59 Grondwet). Maar deze onschendbaarheid geldt alleen in strafzaken. Bovendien is deze onschendbaarheid niet absoluut, de Kamer kan ze steeds opheffen zodat vervolging mogelijk wordt. Een andere poort staat zelfs wagenwijd open. Laurent kan een burgerlijke zaak opstarten en schadevergoeding eisen.

Vrijheid van meningsuiting

Over het nut van de dotatie die Laurent ontvangt, is reeds jaren een debat bezig

Maar misschien kan het Kamerlid zich beroepen op de vrije meningsuiting en het vrije politieke debat? Het Mensenrechtenhof oordeelt immers dat er geen plaats is voor beperkingen aan de vrije meningsuiting wanneer er een maatschappelijk debat bezig is. Over het nut van de dotatie die Laurent ontvangt, is reeds jaren een debat bezig. Bovendien spreekt het Kamerlid als politicus. Volgens het Mensenrechtenhof is de vrije mening in dat geval bijzonder ruim, daar een politicus de verzuchtingen van zijn kiezers moet kunnen vertolken.

Maar toch. Het Mensenrechtenhof maakt een onderscheid tussen feiten en waardeoordelen. Wanneer het een waardeoordeel betreft, is de vrije meningsuiting groot. Waardeoordelen kan men immers niet bewijzen. Feiten daarentegen kan men bewijzen en zal men moeten bewijzen.

Laurent maakt in Het Nieuwsblad zijn beklag over het Kamerlid en omschrijft hem als ‘die peuter’. Dit is een waardeoordeel en valt binnen de grenzen van de vrije mening. Het Kamerlid daarentegen stelt dat Laurent ‘een valse aangifte’ deed, wat iets anders is dan een onvolledige aangifte. Maar is het ook dat wat hij bedoelt? Blijkbaar niet, want na de brief van Laurent weigert het Kamerlid zich te excuseren, maar stelt hij wel dat het slechts gaat over een onvolledige aangifte. Laurent heeft ongetwijfeld een punt waar hij stelt dat het Kamerlid ‘is teruggekrabbeld in een publieke mededeling, waarin hij het nu slechts heeft over een ‘onvolledig’ jaarverslag’.

Laster: wie krabbelt terug?

In de brief dreigt de raadsman van Laurent met een strafprocedure wegens laster. Dit betekent dat men ‘aan een persoon kwaadwillig een bepaald feit ten laste legt, dat zijn eer kan krenken of hem aan de openbare verachting kan blootstellen en waarvan het wettelijk bewijs niet wordt geleverd’. De rechter moet dus oordelen of de verklaring getuigt van kwaadwillig opzet. Net door terug te krabbelen en te stellen dat de verklaring slechts onvolledig is, kan men betwijfelen of er kwaad opzet is in hoofde van het Kamerlid. Dat de verklaring onvolledig is, dat kan het Kamerlid wel bewijzen. Dat ze vals is, dat ligt heel wat moeilijker.

Prins Laurent heeft dus overschot van gelijk

Prins Laurent heeft dus overschot van gelijk wanneer hij stelt dat hij weliswaar geen formele excuses heeft gekregen, maar dat het betrokken Kamerlid toegeeft dat de strafrechtelijke beschuldigingen (‘valse aangifte’) ongegrond zijn.

Laurent heeft weer eens voor een Wetstraat-spektakel gezorgd. Het is niet de eerste keer en het zal niet de laatste keer zijn. Maar ditmaal heeft Laurent wel zijn slag thuisgehaald. Het Kamerlid heeft publiek toegegeven dat er geen sprake is van een ‘valse aangifte’, maar enkel van een onvolledige aangifte. Uiteindelijk loopt gans deze zaak af met een sisser. Dat dit zorgt voor nog een paar blutsen en builen op het blazoen van de monarchie zal Laurent worst wezen. Maar de kern van de zaak, die is weer eens niet aan bod gekomen. Laurent zal nooit de troon bestijgen. Zijn dotatie is een persoonlijke gunst, louter en alleen omdat hij koningskind is. Laurent oefent geen enkele functie uit binnen de Belgische staat. Dergelijke dotatie zou men beter afschaffen.