Op 9 oktober 2018 legt premier Michel zijn regeringsverklaring af in de Kamer. Hij wil de komende zeven maanden nog verder inzetten op vijf prioriteiten, waarbij er een aantal belangrijke prioriteiten gewoon zijn verdwenen. Over ARCO en het begrotingsevenwicht wordt gewoon niet meer gesproken. “In één prioriteit is de regering wél geslaagd”, zegt Wouters. “De communautaire stilstand.”
Veerle Wouters (Vuye&Wouters): Ik had in mijn agenda genoteerd dat ik hier morgen zou staan en dat ik vanmiddag had kunnen luisteren naar de State of the Union, de regeringsverklaring. Dat was zo gepland en zo staat het ook in het Reglement en de Grondwet. Dus gingen we daar van uit, maar nee, plots was het een dagje vroeger.
Een dag vroeger, dat is nog nooit eerder gebeurd. Later wel. Dat is volgens de Grondwet en de geldende wetten niet echt een probleem, maar vroeger, dat is een ander verhaal. Later, dat gebeurde eenmaal onder de heer Di Rupo en ook onder de heer Michel. Als men niet tot een akkoord komt, kan men het uitstellen. Een dag vroeger was echter nog niet gebeurd. De reden waarom wij hier een dag vroeger staan, is omdat onze premier aanwezig moet zijn op de Top van de Francofonie in Armenië op donderdag. Het volledige Parlement moet zijn agenda dan maar aanpassen.
Ik heb gisteren goed geluisterd naar die toespraak, naar die regeringsverklaring. Eigenlijk kan ik, om erop te reageren, mijn tekst van vorig jaar of het jaar daarvoor naar boven halen, want er was niet zo heel veel nieuws onder de zon.
De premier kondigde aan dat de regering nog zeven maanden voortgaat. Eerlijk gezegd, ik heb altijd gedacht dat deze regering het bijltje er eerder bij zou neerleggen, dus proficiat voor die zeven maanden.
In de komende maanden zijn er nog vijf prioriteiten. Dat was zowat de slotzin van de toespraak. Is vijf prioriteiten veel of weinig? Bij de aanvang van deze regering werd er ook heel veel verwacht, want het was de eerste keer dat een regering gedurende vijf jaar de tijd had om de dingen te veranderen. We gaan nu dat vijfde jaar in. Dat vijfde jaar zou dan toch eigenlijk een bonusjaar moeten zijn? Ik heb eerder schrik dat het een malusjaar zal worden.
De premier haalde de volgende vijf prioriteiten aan die de regering nog zal bekijken: de jobsdeal met het investeringspact, de energiestrategie, investeringen in Defensie, het beheer inzake migratie en de toekomst van onze pensioenen. Vreemd, want ooit waren er nog heel wat andere prioriteiten. Mogelijk verschijnen die niet meer op het lijstje omdat die na vier jaar regeren opgelost of in orde zijn. Dat is echter niet het geval: enkele prioriteiten zijn gewoonweg van dat lijstje verdwenen, hoewel er vandaag nog altijd geen oplossing voor is.
Het ARCO-dossier is plots geen prioriteit meer in de komende zeven maanden.
Zo is het ARCO-dossier plots geen prioriteit meer in de komende zeven maanden. Het ARCO- dossier kan althans niet onder een van de vijf genoemde categorieën ingedeeld worden. Ik weet wel dat er daarnet nog gezegd werd dat het een win-winsituatie wordt, dus het komt misschien wel nog. In ieder geval, ooit werd beloofd dat het in orde zou komen voor de gemeenteraadsverkiezingen. Jammer genoeg voor CD&V is dat niet gelukt. De vraag rijst of het wel nog zal lukken tegen de verkiezingen van mei 2019, want dat is ook niet meer zo ver.
Ik zie ook aankondigingen in het kader van de RER maar ook rond verbindingen met de luchthaven van Charleroi. Wij horen allerlei investeringsprojecten, maar plots is Zaventem van de kaart verdwenen. Over Zaventem en haar vluchtroutes wordt ook niet meer gesproken. Hetzelfde verhaal geldt voor het migratiewetboek. De procedures zouden worden aangepast. Er staat in de verklaring nog beheer van de migratie als een van de prioriteiten. Of daaronder echter een wijziging van de procedures of het migratiewetboek valt, hebben wij niet teruggevonden.
Er was ook nog de allergrootste prioriteit waarmee wij hier vier jaar geleden van start zijn gegaan, met name het begrotingsevenwicht. Het begrotingsevenwicht is keer op keer verschoven. Wat zien wij? Wij zullen het ook niet redden met de grootste prioriteit, waarvoor alles moest opschuiven. Sociaal-economisch zou worden geregeerd. De begroting zou helemaal in orde komen. Een evenwicht zouden wij bereiken in 2017 of 2018. Ik weet niet waar wij gaan landen, maar het wordt telkens uitgesteld.
Het streefdoel van 60 % overheidsschuld, van dat percentage zijn wij ver verwijderd.
Ook van de overheidsschuld moeten wij niet vrolijk worden. Er zou kunnen worden gesteld dat wij bijna aan 100 % zitten en dat wij mits een paar technische trucjes misschien wel beneden 100 % zullen uitkomen. Die discussie zal ik niet voeren. Ik weet echter niet of wij zo happy moeten zijn dat wij bij de groep van 100 % horen. Ik meende dat het streefdoel 60 % was. Ook van dat percentage zijn wij ver verwijderd.
Nochtans was het mogelijk geweest heel wat van de schuld naar beneden te krijgen. De rente is immers nooit zo laag geweest. De daling van de rente en de middelen die daardoor vrijkwamen, hadden perfect daarvoor kunnen worden gebruikt. Zij zijn daar echter niet voor gebruikt. Zij zijn nu gebruikt om het begrotingstekort te verkleinen. Ik hoor de eerste minister verkondigen dat het begrotingstekort op het hele regeringstraject drie keer kleiner is geworden. Wij gaan van – 2,2 % naar – 1,6 %.
Ik moet wel toegeven dat de regering subliem is geslaagd in één grote prioriteit, met name communautaire stilstand.
Ik moet wel toegeven dat de regering subliem is geslaagd in één grote prioriteit die zij had gesteld — er moet er toch één zijn —, met name communautaire stilstand. Op het vlak van communautaire stilstand is men super geslaagd. Wij spreken al bijna niet meer van een stilstand, maar van een achteruitgang. Dat zou zorgen voor sociaal-economische vooruitgang, voor een begroting in evenwicht, enzovoort. De werkelijkheid is heel wat minder. Kijk maar naar het dossier van de RIZIV-nummers. Ik zal niet alles herhalen wat mevrouw Pas al heeft gezegd, maar ik denk ook aan de taalwetgeving in Brussel en aan de taalwet in gerechtszaken. Een aantal collega’s kan ons erin bijtreden dat, gelet op dit alles, er geen communautaire stilstand is geweest, maar een communautaire achteruitgang.
Laten wij nu de vijf prioriteiten en de jobs eens bekijken. Ik geef toe, mijnheer de eerste minister, dat er meer jobs zijn bijgekomen, dat er meer groei is, dat de werkloosheid is gedaald. Ik zie de cijfers, en zij kloppen, maar wij moeten België ook eens vergelijken met andere Europese landen. Op die lijstjes doen wij het toch niet zoveel beter. Wij prijken daar ergens achteraan. Ik weet niet of wij daar zo fier op mogen zijn. Als ik naar de andere landen kijk die de crisis ook goed hebben doorstaan en ik vergelijk ze met ons land, dan doen zij het opmerkelijk beter. Ik kan dus alleen maar concluderen dat wat nu gebeurt, de jobgroei, de economische groei en de daling van de werkloosheid, absoluut niet alleen te danken is aan uw beleid. Het is gewoon een algemene trend die zich ook in de andere landen heeft voorgedaan. Vergeleken met een aantal kernlanden waarmee wij ons moeten vergelijken, doet België het slechter.
De jobgroei, de economische groei en de daling van de werkloosheid, is gewoon een algemene trend die zich ook in de andere landen heeft voorgedaan.
Uw tweede prioriteit, een heel belangrijke, is de energiestrategie. Het is toch gewoon van de pot gerukt te denken dat we volgende maand misschien plots zonder stroom kunnen vallen? Wij zijn toch geen achtergesteld land? Wij zijn een beschaafd en welvarend land. Er zijn voldoende technici en techneuten en dan zou dit land zonder stroom vallen? Daar kunt u toch niet fier op zijn? De situatie heeft namelijk wel met het beleid te maken.
U beweert het wel te zullen oplossen en ervoor te zullen zorgen dat wij niet zonder stroom vallen. U hebt namelijk de telefoon genomen en naar tante Angela Merkel gebeld. Zij zal u helpen. Wir schaffen dass. Wij zullen zien of wij het zullen schaffen. De vraag is nog maar of zij dat gratis zaldoen. Hoe dan ook, laten wij met z’n allen hopendat wij niet in die situatie belanden, want ik denk dat de mensen zich niet realiseren wat er op hen zou afkomen, mocht het zover komen.
De regering had nog een andere opmerking. Zij zal eens spreken met ENGIE Electrabel, want het kan niet zijn dat de belastingbetaler ervoor moet opdraaien wanneer straks de kosten stijgen en de rekening betaald moet worden. Dat is heel gemakkelijk gezegd. Words, words, words. Hoe zult u het doen? Hoe zal het concreet gebeuren? ENGIE heeft ook overeenkomsten en verbintenissen. Een bedrijf mag om te beginnen al niet met verlies verkopen. Het is heel simpel te zeggen dat u ervoor zult zorgen dat ENGIE Electrabel die factuur zal betalen, maar ik ben daar helemaal niet zo zeker van.
Het is heel simpel te zeggen dat u ervoor zult zorgen dat ENGIE Electrabel de energiefactuur zal betalen, maar ik ben daar helemaal niet zo zeker van.
Nu ik het over energie en elektriciteit heb, vraag ik mij nog iets af. We zitten nu al bijna in de penarie en we zouden dan nog volop moeten overschakelen naar elektrische auto’s. U bent er zich toch van bewust dat wij al helemaal een probleem hebben als wij die vieze dieselauto’s, waarvan het gebruik peperduur is geworden, nu allemaal zouden vervangen en overschakelen naar elektrische auto’s? Dan zouden wij al helemaal niet meer rijden. Misschien is dat wel heel goed voor het milieu, maar dan raakt niemand nog ergens.
Hetzelfde probleem geldt inzake de nieuwbouw. Men moet zeer goed isoleren, maar dan is er wel een zeer goed ventilatiesysteem nodig en dat draait op elektriciteit. Als wij niet goed opletten geraken onze huizen dus niet geventileerd. Er worden ook liefst geen fossiele brandstoffen meer gebruikt en dus moet er met warmtepompen worden gewerkt. Toevallig is ook daarvoor elektriciteit nodig. Men moet dus heel goed nadenken alvorens te beweren dat men de huidige energiecapaciteit gaat vervangen. Met bepaalde beleidsmaatregelen dreigen wij ons immers helemaal vast te rijden, zonder elektriciteit.
Dan zijn er ook nog de zonnepanelen, maar die werken vaak ook niet als er geen elektriciteit is. Niemand weet bovendien wat er zal gebeuren met de zonnepanelen op het einde van hun levenscyclus. Op dit ogenblik functioneren ze nog allemaal, maar wat gaat men ermee doen als zij binnen een aantal jaren moeten worden gerecycleerd?
Laten wij op het vlak van het energiebeleid dus alstublieft geen eenzijdige maatregelen nemen.
Ik kom tot het dossier-Defensie. Mijnheer de premier, of het nu al dan niet de F-35 wordt, ik meende dat u dit dossier naar u toe had getrokken. Normaal moest de beslissing voor de gemeenteraadsverkiezingen worden bekendgemaakt, maar ze wordt uitgesteld. Ik ben er ook vast van overtuigd dat wij het niet zullen weten voor president Macron op bezoek is geweest. Wij zullen dus nog even op de beslissing moeten wachten. De vraag is dan ook in welke mate het Parlement in dit dossier wordt uitgesloten of betrokken.
Ik kom tot het vierde dossier, het migratieprobleem. Het terugkeerbeleid moet effectiever zijn, zei u zelf. Ik kan dat alleen maar beamen. Mensen die weigeren asiel aan te vragen, verblijven illegaal op ons grondgebied. Ik meen dat ter zake de nodige wetten al bestaan, maar die moeten dan wel worden toegepast en tevens moeten de bestaande procedures worden aangepast. Dat was de bedoeling, maar ook daar zien wij niets van terug in het huidig beleid.
U wilt niet dat ons land een doorreisroute wordt naar Groot-Brittannië. Het spijt mij, premier, maar ons land is dat al.
Mijnheer de eerste minister, ik vond het mooi dat u de jongeren opriep om doordacht te stemmen en zich goed te informeren. Volgens cijfers gelooft een op vier 18- tot 23-jarigen vandaag niet meer in de democratie als de beste bestuursvorm. Wat kunnen wij daaruit besluiten? Hoe komt het dat een op vier niet meer in de democratie gelooft? Ik denk dat wij daar zelf schuldig aan zijn. Het beleid is schuldig, als wij nooit problemen oplossen en met de vinger naar anderen wijzen of argumenteren dat wij daar geen vat op hebben, omdat het bijvoorbeeld dossiers van de EU betreft of omdat vluchtelingen nu eenmaal vluchten.
Als de politici hun verantwoordelijkheid blijven afwentelen en geen oplossingen bieden, dan zal bij de jongeren het geloof in de democratie alleen nog verder afnemen.
Als de politici hun verantwoordelijkheid blijven afwentelen en geen oplossingen bieden, dan zal bij de jongeren het geloof in de democratie alleen nog verder afnemen. Dat moeten wij hier allemaal samen voorkomen. Mijnheer de eerste minister, u hebt zeven maanden. Gebruik ze goed. Zorg ervoor dat veel van uw dossiers nog worden aangepakt en het geloof in de democratie wordt hersteld.
Vuye & Wouters 